पश्चिमको यार्सागुम्बाभन्दा कम छैन निगुरो खोज्नेहरूको भीड

हरी कोईराला, लेटाङ मोरङ। उत्तरी मोरङको चारकोशे झाडीमा यतिबेला निगुरो खोज्नेहरूको भीड हुने गरेको छ  ।

पूर्व पश्चिम राजमार्गको मोरङ खण्ड अन्तरगत पर्ने सुनझोडा पूल पश्चिम र बेतना सीमसार पूर्वको उत्तरी क्षेत्रमा निगुरो खोज्नेको भीड सजिलै देख्न सकिन्छ । लेटाङ कानेपोखरी सडकको विचमा दैनिक सयौको हुलमा निगुरो टिपेर वेच्ने र खरिद गर्नेको भिड लाग्ने गर्छ । पूर्वपश्चिम राजमार्गमा समेत निगुरो वेच्न वसिरहेको प्रसस्त देख्न पाईन्छ । वर्खाको समयमा जंगलमा निगुरो प्रसस्त पाईने र व्यापारीहरु जंगलमै आएर निगुरो खरिद गरिदिने भएपछि आम्दानीको गतिलो माध्यम निगुरो वनिरहेको छ ।

अधबंैसे र वुढापाका मात्र होइन,विद्यालय विदा रहेको यो समयमा स्कुलका विद्यार्थी पनि निगुरो सङ्कलनमा ब्यस्त छन् । सरकारी मात्र होइन, नीजि विद्यालय पढ्ने बालबालिका पनि निगुरो टिपेर पैसा कमाउँछन् । लेटाङको ग्रीनभेली वोर्डिङ स्कुलमा कक्षा ६ मा अध्ययनरत रोहित राईले भने–‘स्कुल छुट्टी छ, दैनिक १५/१६ मुठा निगुरो खोज्छु । हाता हाती पैसा पाइन्छ । उनले दैनिक २ सय २५ रुपियाँ कमाइरहेको बताए ।
उनी मात्र होइन, उनका साथी कक्षा ८ मा अध्ययनरत रोहन राई पनि दैनिक निगुरो खोजेर दैनिक ३ सय भन्दा बढी पैसा कमाउँछन् । रोहनले भने–विद्यालयले दिएको गृहकार्य एकैदिनमा सकेर भोलिपल्ट देखि निगुरो खोज्न थालेका हौं । उनले २९ गते विदा भएको विद्यालय ८ गतेबाट लाग्ने बताए । अझ सरकारी विद्यालय त १६ गते सम्म बिदा छन् । श्री आधारभूत विद्यालयमा कक्षा ५ मा अध्ययनरत देवराज राईले भने–विद्यायल छुट्टी भएको अवधि भरिमा ५ हजार रुपियाँ कमाउने बताए । उनले कापी किन्न र टिफिन खर्चका लागि निगुरो खोजेको बताए ।

देवराजसँगै उनको विद्यालयमा पढ्ने अनील राई र सुनील राई पनि निगुरो खोज्न जङ्गल पस्ने गर्छन् ।
लेटाङको शान्ति भगवती माविमा कक्षा –५ मा पढ्ने पर्वत शंकर आमासँगै निगुरो खोज्न जङ्गल जान्छन् । पर्नतले भने–दैनिक २०÷२२ मुठा खोज्छु । तर, पर्वतले भने आफ्नो पैसा आफै खर्च गर्न पाउँदैनन ।उनले भने– आमाले घर खर्च चलाउनु हुन्छ ।
आर्थिक रुपमा विपन्न परिवारका लागि निगुरो सङ्कलन आर्थिक उपार्जनको गतिलो माध्यम बनेको छ । पर्वतकी आमा जसोदाले भन्नुभयो–‘जागीर छैन,खेतीपाती छैन,कृषि मजदुरीको काम पनि पाउन छोड्यो । उहाँले निगुरो ब्यापारले ६÷७ महिना घर चलाउने गरेको सुनाउनु भयो ।
जंगलमा निगूरो खोज्न जाँनु सजिलो भने त्यति छैन । निगूरो टिप्ने क्रममा जंगली जनवारहरुको जोखिम छ भने सर्प लगायतको डर उत्तिकै हुन्छ । वर्षाको याममा निगूरो टिप्नु पर्ने भएकाले पानीले समेत दुख्ख दिने गरेको जसोदाले वताउनुभयो ।